Literair verzet in oorlogstijd

Burgers lezen Het Parool als verzetskrant

In iedere oorlog staan rebellen op die hun stem gebruiken om andere stemmen te laten spreken. Juist in oorlogstijd is het woord een krachtig middel van verzet, dat verandering teweeg kan brengen. In de wandeling leiden we je van de Weesperbuurt, de grachtengordel en de binnenstad naar de Westelijke eilanden van Amsterdam, en vertellen we je over een aantal bijzondere locaties waar verzet heeft plaatsgevonden. Je wordt geleid van de plek waar studenten in de jaren zestig protesteerden tegen de Koude Oorlog naar een oude herberg waar geuzenliederen werden gezongen tegen de Spaanse bezetting. We lopen langs plaatsen waar Anton de Kom, een bijzondere antikolonialist en verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog, heeft gewoond en gewerkt, en ontdekken huizen waar verzetskrant Het Parool illegaal werd gedrukt tijdens de Tweede Wereldoorlog. De moed om in moeilijke tijden een tegengeluid te laten horen is belangrijk. Dit hoofdstuk is een eerbetoon aan deze verzetshelden.


Route Literair verzet in oorlogstijd door Amsterdam, Dwalen langs verhalen

Van Kadijksplein tot de Nieuwe Teertuinen

2 uur | 9 kilometer | Oost, Centrum, Grachtengordel en
Westelijke eilanden

Een wandelroute langs de verzetsgeschiedenis, langs
de grachtengordel, krantenredacties, herbergen en muziektempels.

Loop deze wandeling gemakkelijk via Google Maps.


Auteurs van dit thema

Portretfoto Esther van Andel, auteur Dwalen langs verhalen

Esther van Andel

Esther van Andel (1999) woont in Amsterdam en studeerde Nederlandse taal en cultuur aan de UvA. Ze specialiseerde zich in zowel historische als moderne letterkunde, en volgde een minor kunstgeschiedenis. Haar scriptie schreef ze over de Middelnederlandse Roman van Walewein. Ze was altijd al nieuwsgierig naar het uitgeversvak en sinds haar stage bij uitgeverij Cossee weet ze zeker dat dit is waar ze verder in wil. Vooral het creatieve aspect van het boekenvak en het contact met auteurs spreken haar aan. Zelf leest ze ook veel, het liefst psychologische en geëngageerde romans. Na haar master zou ze dan ook graag aan de slag gaan als redacteur van literaire fictie, maar het lijkt haar ook leuk om bij een kinderboekenuitgeverij te werken.

Esther schreef het essay Moordammers worden wy gehieten: de rol van geuzenliederen in de opinievorming van Amsterdamse burgers tijdens de beginjaren van de Nederlandse Opstand (1566-1578). Haar tip in Amsterdam is filmtheater en café Kriterion in de Roetersstraat.

Portretfoto Joos de Ruiter, auteur Dwalen langs verhalen

Joos de Ruiter

Joos de Ruiter (1997) bezat altijd al een uitzonderlijk fingerspitzengefühl voor taal – dat ze daarin verder ging studeren was dan ook niet verwonderlijk. Ze begon met de studie klassieke talen aan de Radboud Universiteit, maar stapte later over naar Engels. Ze zocht graag het literair engagement op en studeerde af op intersectioneel feminisme in de geprezen roman Girl, Woman, Other. Al tijdens haar bachelor had Joos een passie voor redactie: ze verdiepte zich in de studentenjournalistiek bij het tijdschrift Vox, liep stage bij uitgeverij Prometheus en volgde de cursus redactie aan de Schrijversacademie. 

Joos schreef het essay De kracht van de krant: hoe Het Parool het verzet ondersteunde in de Tweede Wereldoorlog. Haar favoriete plek in Amsterdam is Caldi e freddi, een heerlijke, authentieke Italiaanse broodjeszaak waar zij tussen de colleges door vele malen lunch heeft gehaald.

Portretfoto Eden Gobbels, auteur Dwalen langs verhalen

Eden Gobbels

Eden Gobbels (2000) leerde tijdens haar bachelor Taal en communicatie om drogredenen te herkennen en goed gefundeerde argumenten over te brengen; soms kan ze bijna niet meer kijken naar een tekst zonder deze te analyseren. Een ideale stageplek voor haar zou een fictie-uitgeverij zijn met een Scandinavisch fonds, waar ook Chinese schrijvers de kans krijgen om uitgegeven te worden. Graag ziet ze dat de gesloten uitgeverswereld diverser en toegankelijker wordt – en dat betekent ook dat wat haar betreft de slush pile blijft bestaan. Zelf leest ze graag psychologische romans waarin mensen eerlijk en diepgaand worden geportretteerd.

Eden schreef het essay ‘Hij was helemaal niet bang’: het verzet van Anton de Kom in de Tweede Wereldoorlog. Haar tip in Amsterdam: het Tropenmuseum.

Portretfoto Lotte Scholten, auteur Dwalen langs verhalen

Lotte Scholten

Lotte Scholten (1994) was al van jongs af aan bezig met verhalen en verslond de (kinder)boeken die in de bibliotheek van de gemeente Bergen te vinden waren. Na een korte omzwerving begon ze aan de bachelor Engelse Taal en Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam, gevolgd door de master British Studies aan de Humboldt Universität zu Berlin. Hier schreef ze een scriptie over de toekomst van het uitgeversvak in Nederland, Ierland en Duitsland. Ze liep stage bij de publiciteitsafdelingen van Uitgeverij De Bezige Bij in Amsterdam en New Island Press in Dublin. In Dublin (her)ontdekte ze ook haar belangstelling voor de jeugdliteratuur en na haar master hoopt ze daarom ook aan de slag te kunnen gaan als kinderboekenredacteur.

Lotte schreef het essay ‘Er komen andere tijden’: hoe het Nederlandse protestlied de huiskamer binnendrong. Haar tip in Mokum is restaurant Canvas op de zevende verdieping van het Volkshotel, Wibautstraat 150. Het mooie uitzicht vanaf het dakterras in combinatie met de gezellige sfeer is een perfecte afsluiter van een wandeling door de stad.

Terug naar Dwalen langs verhalen